Αθήνα, 05 Οκτωβρίου 2017

Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα αποδείχθηκε η προγραμματισμένη 39η Συνάντηση των επικεφαλής Πολιτικής Προστασίας των κρατών-μελών (κ-μ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και των συμμετεχουσών χωρών στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας (ΕΜΠΠ), που πραγματοποιήθηκε στις 3-4 Οκτωβρίου στο Ταλίν της Εσθονίας, η οποία ασκεί κατά το τρέχον εξάμηνο την Προεδρία της ΕΕ.

Η μη ικανοποιητική απόκριση του ΕΜΠΠ όσον αφορά στη συνδρομή με εναέρια μέσα των χωρών που πλήττονται από δασικές πυρκαγιές, καθώς και το μέλλον του ΕΜΠΠ ήταν τα δύο κύρια θέματα που απασχόλησαν τους συμμετέχοντες.

Η συζήτηση ήταν πράγματι πολύ ζωηρή και έντονη, με διαφορετικές όπως πάντα προσεγγίσεις και απόψεις.

Παρά ταύτα, σχετικά με το πρώτο θέμα η πλειονότητα των μελών συμφώνησε ότι για την επόμενη χρονιά πρέπει να ληφθούν άμεσα επιπρόσθετα μέτρα, έτσι ώστε να περιοριστεί το μεγάλο έλλειμμα σε εναέρια μέσα, ειδικά μετά το πολύ θερμό φετινό καλοκαίρι. Όπως ήταν αναμενόμενο, όλες οι μεσογειακές χώρες εξέφρασαν κοινή θέση και τόνισαν την ανάγκη για αύξηση της χρηματοδότησης για την ενίσχυση του Μηχανισμού σε μέσα αεροπυρόσβεσης. Εξάλλου, κοινή ήταν η διαπίστωση ότι δεν μπορεί η Ευρώπη από τη μια πλευρά να συνδράμει τρίτες χώρες εκτός της ΕΕ για μεγάλο χρονικό διάστημα (όπως η κρίση πανδημίας του ιού Ebola, ο τυφώνας Maria κ.ά.), ενώ από την άλλη να αδυνατεί να ενισχύσει τα κ-μ της ΕΕ.

Για το θέμα αυτό, ο Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας σημείωσε ότι η Ελλάδα λόγω της γεωγραφικής (όριο της νοτιοανατολικής Ευρώπης), αλλά και της γεωπολιτικής της θέσης, καλείται κάθε χρόνο να συνδράμει τις γειτονικές χώρες με εναέρια μέσα, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Στην περίπτωση αυτή, ο ΕΜΠΠ καλύπτει το 55% για τα κόστη μεταφοράς και σε σπάνιες περιπτώσεις το 85%, ενώ σε καμιά περίπτωση δεν καλύπτει τη συνολική δαπάνη της παρεχόμενης βοήθειας, στην οποία μεταξύ άλλων συμπεριλαμβάνεται και το επιχειρησιακό κόστος. Από την άλλη πλευρά, ο Γιάννης Καπάκης υπογράμμισε ότι, όταν η χώρα μας ζήτησε βοήθεια φέτος το καλοκαίρι, καμιά χώρα από αυτές που θεωρητικά θα μπορούσαν, δεν ήταν σε θέση να βοηθήσει, καθώς και αυτές είχαν ταυτόχρονα μεγάλες απαιτήσεις σε εναέρια μέσα.

Επιπλέον, ο Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας ανέφερε ότι πλέον ήρθε η ώρα να ανοίξει η συζήτηση σχετικά με τη μείωση της καύσιμης ύλης στα ευρωπαϊκά δασικά οικοσυστήματα, καθώς, προϊόντος του χρόνου, δημιουργείται ολοένα και πιο εύφλεκτο περιβάλλον, που σε περίπτωση πυρκαγιάς έχει πολύ μεγάλες καταστροφικές συνέπειες και πολλές φορές με απώλειες ανθρώπινων ζωών. Επίσης, τόνισε ότι απαιτούνται συνέργειες πολιτικών από πολλούς διαφορετικούς φορείς προς αυτή την κατεύθυνση.

Όσον αφορά στο δεύτερο θέμα, δηλαδή το μέλλον του Μηχανισμού, διατυπώθηκαν διαφορετικές απόψεις και εκφράστηκαν προβληματισμοί σχετικά με το ποιο θα πρέπει να είναι το επόμενο βήμα: θα συνεχίσει να έχει ένα ρόλο συντονιστικό και επικουρικό ή θα αναλάβει μια πιο ενεργή συμμετοχή χρηματοδότησης δράσεων πολιτικής προστασίας, κυρίως στη φάση της απόκρισης; Σε κάθε περίπτωση, το αίτημα για πιο ξεκάθαρη πολιτική και στρατηγική του Μηχανισμού εκφράστηκε από όλες τις πλευρές, με το οποίο συμφώνησε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Αναφορικά με την ενδιάμεση αξιολόγηση του ΕΜΠΠ, οι ελληνικές θέσεις έγιναν εξ ολοκλήρου αποδεκτές και έχουν συμπεριληφθεί στην έκθεση της Επιτροπής. Πιο συγκεκριμένα, τόσο η έλλειψη σε εναέρια μέσα, όσο και η δημιουργία μιας κεντρικής ευρωπαϊκής αποθήκης για την άμεση διάθεση ειδών ανθρωπιστικής βοήθειας εντός και εκτός της ΕΕ αναφέρονται αυτούσια στο κείμενο, ενώ γίνεται αναφορά και για το γεωγραφικό κριτήριο για την ένταξη μονάδων πολιτικής προστασίας στην εθελοντική δεξαμενή του ΕΜΠΠ.

Χωρίς αμφιβολία ήταν μια εποικοδομητική και επιτυχημένη συνάντηση των επικεφαλής των Αρχών Πολιτικής Προστασίας, η οποία θα αποτελέσει τον καταλύτη για σημαντικές αποφάσεις που πρόκειται να ληφθούν βραχυπρόθεσμα για το μέλλον του ΕΜΠΠ. \

Στο περιθώριο της Συνάντησης, ο Γενικός Γραμματέας είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει με τις αντιπροσωπείες πολλών χωρών και ιδιαίτερα εκείνων που παρουσιάζουν παρόμοιους κινδύνους, όπως της Ιταλίας, της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και της Κροατίας. Επίσης, επαφές είχε και με εκπροσώπους των γειτονικών βαλκανικών χωρών, όπως της Σερβίας, της Βουλγαρίας και της πΓΔΜ, με τους οποίους συζήτησε το ενδεχόμενο κοινών δράσεων πολιτικής προστασίας και της σύναψης διμερών συμφωνιών για αμοιβαία ενίσχυση και ανταλλαγή τεχνογνωσίας.