Αθήνα, 5 Σεπτεμβρίου 2022

Στην έκτακτη συνάντηση Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με αντικείμενο την ενίσχυση της απόκρισης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας / rescEU στις δασικές πυρκαγιές, μετείχε σήμερα ο Υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Χρήστος Στυλιανίδης. Η συνάντηση, η οποία πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες, αποτελεί πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του αρμόδιου Επιτρόπου, Janez Lenarčič, σε συνεργασία με την τρέχουσα τσεχική Προεδρία του Συμβουλίου Υπουργών, καθώς οι καταστροφικές πυρκαγιές που έπληξαν φέτος πολλές χώρες της Ευρώπης και οι ολοένα δυσμενέστερες επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης καθιστούν αναγκαία την άμεση ανάληψη κοινής ευρωπαϊκής δράσης.

Είναι πλέον σαφές, όπως υπογραμμίστηκε στο πλαίσιο της συνάντησης, ότι απαιτείται μια ολιστική προσέγγιση στην αντιμετώπιση των πρωτοφανών φυσικών καταστροφών που η Ευρώπη καλείται να αντιμετωπίσει. Στο πλαίσιο αυτό, οι Υπουργοί της ΕΕ εξέτασαν θέματα ενίσχυσης της πρόληψης, της ετοιμότητας και της άμεσης απόκρισης, τόσο σε εθνικό επίπεδο, όσο -κυρίως- μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας (UCPM) και του rescEU. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην ενίσχυση της χρηματοδότησης για μεγαλύτερη διαθεσιμότητα εναέριων μέσων του μεταβατικού εναέριου στόλου του rescEU για τα έτη 2023 και 2024, ενώ εξετάστηκαν τρόποι επιτάχυνσης της ανάπτυξης του μόνιμου στόλου του rescEU.

Στο πλαίσιο της παρέμβασής του, ο κ. Στυλιανίδης παρουσίασε το νέο «δόγμα» που εφάρμοσε με επιτυχία η χώρα μας φέτος το καλοκαίρι, στον πυρήνα του οποίου βρίσκεται ο συνδυασμός στοχευμένων προληπτικών δράσεων (λ.χ. εκτενείς καθαρισμοί καύσιμης ύλης, διάνοιξη αντιπυρικών ζωνών και δασικών δρόμων και βελτίωση του συντονισμού μεταξύ των συναρμόδιων φορέων), με δράσεις ενίσχυσης της ετοιμότητας/προετοιμασίας, όπως ενίσχυση των επίγειων και εναέριων δυνάμεων δασοπυρόσβεσης, αυξημένες επίγειες περιπολίες και εναέρια επιτήρηση που αυξάνουν την αποτελεσματικότητα των δράσεων πρόληψης.

Αυτόν ακριβώς τον συνδυασμό πρόληψης – ετοιμότητας – άμεσης απόκρισης κάλεσε την Ευρώπη να προωθήσει, μέσα από την ουσιαστική ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού και του rescEU, στηρίζοντας την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για αύξηση των διαθέσιμων εναερίων μέσων δασοπυρόσβεσης. Παράλληλα, η Ελλάδα στηρίζει την αύξηση της ανάπτυξης των εναέριων αυτών μέσων σε περισσότερα κράτη-μέλη και την ενίσχυση των επιχειρησιακών  τους δυνατοτήτων και πέρα από τις χώρες της Μεσογείου που παραδοσιακά πλήττονται περισσότερο από δασικές πυρκαγιές, καθώς η κλιματική αλλαγή επηρεάζει πλέον χώρες που σπανίως αντιμετώπιζαν στο παρελθόν αντίστοιχα φαινόμενα, όπως συνέβη φέτος σε Τσεχία, Σλοβενία και Γερμανία.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από την πλευρά της, συμφώνησε με την ελληνική πρόταση περί ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για προληπτικές δράσεις στη διαχείριση των δασών και την ενίσχυση εργαλείων, όπως ο εθελοντισμός και τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης.

«Η Ευρώπη χρειάζεται έναν πραγματικά ευρωπαϊκό στόλο εναέριων μέσων», τόνισε ο Υπουργός, παρουσιάζοντας συγκεκριμένες προτάσεις για την επιχειρησιακή ενίσχυση του rescEU στην παρούσα μεταβατική του φάση, ενώ εξέφρασε και την υποστήριξη της χώρας μας στην επιτάχυνση των διαδικασιών προμήθειας των απαραίτητων εναέριων μέσων για τη δημιουργία του μόνιμου στόλου του rescEU, με ορίζοντα υλοποίησης το 2025.

Επικαλούμενος, επίσης, την επιτυχία που σημείωσε φέτος το πρώτο πιλοτικό πρόγραμμα προ-εγκατάστασης Ευρωπαίων Πυροσβεστών στη χώρα μας για το δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου, ο Υπουργός εξέφρασε την υποστήριξή του στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ενίσχυση του προγράμματος από το 2023, ενώ υπερθεμάτισε την επέκταση του προγράμματος για την αντιμετώπιση πλημμυρών και την ανταλλαγή τεχνογνωσίας μεταξύ των Ευρωπαίων Πυροσβεστών και στο συγκεκριμένο αντικείμενο.

Ευχαρίστησε θερμά, με την ευκαιρία της συνάντησης, τόσο την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη στήριξή της, όσο και τις χώρες που έλαβαν μέρος στο πρόγραμμα διοργανώνοντας τις αντίστοιχες αποστολές (Βουλγαρία, Γαλλία, Γερμανία, Νορβηγία, Ρουμανία και Φινλανδία). Είναι αξιοσημείωτο ότι όλα τα κράτη-μέλη, πλέον αυτών που συμμετείχαν, τόνισαν τη μεγάλη επιτυχία του προγράμματος και συμφώνησαν στην περαιτέρω ενίσχυση του με ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία και μέσα.

Η έκτακτη αυτή συνάντηση των Υπουργών της ΕΕ, η οποία είχε άτυπο χαρακτήρα, αποτελεί ένα πρώτο βήμα για λήψη συγκεκριμένων αποφάσεων στο άμεσο μέλλον, με σκοπό την ουσιαστική ενίσχυση της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης έναντι των φυσικών καταστροφών και τη θωράκιση ολόκληρης της Ευρώπης απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης.