Περιφερειακοί Οργανισμοί

Συμβούλιο της Ευρώπης - EUR-OPA
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας εκπροσωπεί τη χώρα μας στο Συμβούλιο της Ευρώπης (ΣτΕ) και συγκεκριμένα στην Ανοιχτή Μερική Συμφωνία για την Αντιμετώπιση Μεγάλων Καταστροφών (EUR-OPA Major Hazards Agreement).

Το ΣτΕ είναι διακυβερνητικός οργανισμός, ο οποίος ιδρύθηκε στις 5 Μαΐου 1949 με τη Συνθήκη του Λονδίνου, η οποία υπογράφηκε από 10 χώρες  (Βέλγιο, Δανία, Γαλλία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Νορβηγία, Σουηδία και Ηνωμένο Βασίλειο) και έχει σαν σκοπό:

- Την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δημοκρατικών αρχών και ιδεωδών
- Την προώθηση της ευρωπαϊκής συνείδησης και την ενθάρρυνση της ανάπτυξης ευρωπαϊκής πολιτισμικής ταυτότητας
- Την αναζήτηση λύσεων για προβλήματα που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή κοινωνία, όπως ο ρατσισμός, η ξενοφοβία, η μισαλλοδοξία, η προστασία του περιβάλλοντος, η κλωνοποίηση, το AIDS, τα ναρκωτικά, το οργανωμένο έγκλημα κ.λπ.
- Την εδραίωση της δημοκρατικής σταθερότητας στην Ευρώπη ενισχύοντας κάθε πολιτική, νομοθετική και συνταγματική μεταρρύθμιση

Το ΣτΕ δεν πρέπει να συγχέεται με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Συμβούλιο της Ευρώπης: http://www.coe.int/en/web/portal/home

EUR-OPA: Ανοικτή Μερική Συμφωνία για την Αντιμετώπιση Μεγάλων Καταστροφών

Το 1987, στα πλαίσια σύγκλησης Επιτροπής Υπουργών ενός αριθμού ευρωπαϊκών κρατών του ΣτΕ, αποφασίστηκε η σύσταση μιας Διακυβερνητικής Συμφωνίας σε θέματα αντιμετώπισης μεγάλων καταστροφών. Η Συμφωνία ονομάστηκε Ανοικτή Μερική Συμφωνία για την Αντιμετώπιση των Μεγάλων Καταστροφών (EUR-OPA Major Hazards Agreement) καθόσον παραμένει ανοικτή για οποιαδήποτε άλλη χώρα θελήσει να γίνει μέλος. Η Συμφωνία κυρώθηκε στη χώρα μας με το Νόμο 2031/92.

Σκοπός της Συμφωνίας είναι η συνεργασία και η ανταλλαγή εμπειριών και πληροφοριών μεταξύ των χωρών της Ανατολικής και Δυτικής Ευρώπης και των χωρών της νότιας Μεσογείου σε θέματα αντιμετώπισης μεγάλων καταστροφών.

Η Συμφωνία περιλαμβάνει σήμερα 22 κράτη μέλη (Αζερμπαϊτζάν, Αλβανία, Αρμενία, Βόρεια Μακεδονία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Γεωργία, Ελλάδα, Κροατία, Κύπρο, Λίβανο, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Μαρόκο, Μολδαβία, Μονακό, Ουκρανία, Πορτογαλία, Ρουμανία,  Σαν Μαρίνο, Σερβία, Σλοβακία).

Πέραν των κρατών μελών, η Συμφωνία αναπτύσσει συνεργασίες και με Διεθνείς Οργανισμούς όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, ο ΟΗΕ, η UNESCO, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO- World Health Organization), το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ (OCHA
Office for the Coordination of Humanitarian Affairs) και η Διεθνής Ομοσπονδία του Ερυθρού Σταυρού.

EUR-OPA: http://www.coe.int/en/web/europarisks/home

Για την επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας και τη διασφάλιση του ενδιαφέροντος και της απευθείας συμμετοχής σε αυτήν των χωρών μελών, θεσπίστηκε η δημιουργία εξειδικευμένων Επιστημονικών Κέντρων, μεταξύ των οποίων είναι το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Πρόληψη και Πρόγνωση των Σεισμών (European Centre on Prevention and Forecasting of Earthquakes -ECPFE) το οποίο λειτουργεί στον ΟΑΣΠ και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Δασικών Πυρκαγιών (European Centre for Forest Fires - ECFF) το οποίο λειτουργεί στη ΓΓΠΠ. Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, συμμετέχει στις τακτικές και έκτακτες συναντήσεις της Επιτροπής Μονίμων Αντιπροσώπων της Συμφωνίας EUR-OPA.

Ευρωπαϊκό Κέντρο Δασικών Πυρκαγιών: https://civilprotection.gov.gr/ecff/perigrafi-ekdoseis

Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Πρόληψη και Πρόγνωση των Σεισμών: https://ecpfe.oasp.gr/el

ΔΡΑΣΕΙΣ:

Στις 24 Νοεμβρίου 2021, πραγματοποιήθηκε στην Πορτογαλία η 14η Υπουργική Σύνοδος της Ανοιχτής Μερικής Συμφωνίας για την Αντιμετώπιση Μεγάλων Καταστροφών του Συμβουλίου της Ευρώπης (EUR-OPA), κατά την οποία από τον τότε Υπουργό Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας κ. Στυλιανίδη επισημάνθηκε η ανάγκη της προστασίας των ευάλωτων ομάδων του, καθώς και η αναγκαιότητα της ενσωμάτωσης αυτής της διάστασης στον σχεδιασμό και την εφαρμογή των πολιτικών και πρακτικών μας. Περαιτέρω, ο κ. Στυλιανίδης υπογράμμισε ότι καθώς η κλιματική αλλαγή επιταχύνεται, οι ευάλωτες ομάδες είναι ακόμη πιο εκτεθειμένες στους κινδύνους από καταστροφές. Η φύση των απειλών και των προκλήσεων με τις οποίες είμαστε αντιμέτωποι απαιτούν συνέργειες και κοινή δράση, τόνισε, σημειώνοντας ότι τα κράτη που συμμετέχουν στη Συμφωνία EUR-OPA θα πρέπει να συνεργαστούν περαιτέρω και να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα για να αυξήσουν την ανθεκτικότητα των κοινωνιών τους. Αυτό, διευκρίνισε, χρειάζεται να γίνει με ιδιαίτερη προσοχή στις ανάγκες των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού.

Στις 8 Νοεμβρίου 2022, έλαβε χώρα στις εγκαταστάσεις του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας ημερίδα με θέμα «Η συμπερίληψη στην ετοιμότητα και την αντιμετώπιση των καταστροφών: Ενεργή συμμετοχή των ατόμων με αναπηρίες σε ασκήσεις εκκένωσης» η οποία συνδιοργανώθηκε από το Υπουργείο, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Δασικών Πυρκαγιών/ Συμβούλιο της Ευρώπης και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σκοπός της ημερίδας ήταν η ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών μεταξύ εκπροσώπων της κοινότητας των ατόμων με αναπηρία, της ακαδημαϊκής κοινότητας, εμπειρογνωμόνων και επιχειρησιακών παραγόντων, ώστε να καταγραφούν υφιστάμενοι περιορισμοί και κενά, καθώς και να συζητηθούν προτάσεις για την ενίσχυση της ικανότητας ευπαθών ομάδων να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.

Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας Ευξείνου Πόντου (ΟΣΕΠ) – Organization of the Black Sea Economic Cooperation (BSEC)

Ο ΟΣΕΠ ξεκίνησε το 1992 ως άτυπη Διακυβερνητική Οικονομική Συνεργασία Ευξείνου Πόντου και μετετράπη σε διεθνή οικονομικό οργανισμό το 1999, με τη θέση σε ισχύ του Καταστατικού του Χάρτη. Η Ελλάδα μετέχει εξαρχής στην ΟΣΕΠ ως μια εκ των ιδρυτικών μελών. 

Στον ΟΣΕΠ, έδρα του οποίου ορίσθηκε η Κωνσταντινούπολη, μετέχουν δεκατρείς χώρες (Αλβανία, Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Βουλγαρία, Βόρεια Μακεδονία, Γεωργία, Ελλάδα, Μολδαβία, Ρουμανία, Ρωσική Ομοσπονδία, Σερβία, Τουρκία και Ουκρανία).

Η Διακυβερνητική συνεργασία στο πλαίσιο του ΟΣΕΠ επικεντρώνεται κυρίως στους τομείς του οργανωμένου εγκλήματος, των φυσικών καταστροφών, της ενέργειας, της διευκόλυνσης των μεταφορών προϊόντων και των τελωνειακών διατυπώσεων, της προώθησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και τέλος της προστασίας του θαλασσίου περιβάλλοντος της Μαύρης Θάλασσας.

Στo πλαίσιo της συνεργασίας των κρατών μελών στον τομέα Πολιτικής Προστασίας έχουν υπογραφεί τα ακόλουθα:

• Συμφωνία για τη συνεργασία στον τομέα παροχής έκτακτης βοήθειας και άμεσης ανταπόκρισης σε φυσικές και τεχνολογικές καταστροφές μεταξύ των χωρών του ΟΣΕΠ (15/4/1999, Sochi της Ρωσίας)
• Πρόσθετο Πρωτόκολλο της Συμφωνίας για τη συνεργασία στον τομέα παροχής έκτακτης βοήθειας και άμεσης ανταπόκρισης σε φυσικές και τεχνολογικές καταστροφές (20/10/2005, Κίεβο Ουκρανία)

Η χώρα συμμετέχει μέσω της ΓΓΠΠ σε δύο ομάδες εργασίας του ΟΣΕΠ, την ΟΕ για τη Συνεργασία σε Καταστάσεις Έκτακτης Ανάγκης και την ΟΕ για τον Σεισμικό Κίνδυνο. Η ΓΓΠΠ συμμετέχει στις τακτικές και έκτακτες συναντήσεις των ως άνω ομάδων εργασίας.

ΟΣΕΠ: www.bsec-organization.org

Πρωτοβουλία Αδριατικής & Ιονίου

Η Πρωτοβουλία Αδριατικής Ιονίου (ΠΑΙ) παρουσιάστηκε από την Ιταλία κατά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Οκτώβριο του 1999 και υποστηρίχθηκε από την ΕΕ και την Ελλάδα. Ο σκοπός και οι τομείς συνεργασίας καθορίστηκαν στην Ανκόνα το 2000 με τη συμμετοχή των παράκτιων χωρών Αδριατικής και Ιονίου.

Η Διακήρυξη της Ανκόνα προσδιορίζεται από δύο πυλώνες: (1) την ασφάλεια και τις δράσεις κατά του εγκλήματος στην περιοχή και (2) τη σταδιακή αλλά συστηματικά προγραμματισμένη ανάπτυξη της περιοχής.

Στην ΠΑΙ συμμετέχουν οι χώρες της Αδριατικής-Ιονίου, Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Κροατία, Ελλάδα, Ιταλία, Μαυροβούνιο, Σερβία και Σλοβενία που υπέγραψαν τη Διακήρυξη της Ανκόνα για την «Ανάπτυξη και Ασφάλεια στην Αδριατική και το Ιόνιο» (Μάρτιος 2000). Το 2018, με την υπογραφή της Διακήρυξης της Κατάνια, στον κατάλογο των μελών προστέθηκε η Βόρεια Μακεδονία.

Οι συναντήσεις των χωρών καθορίζονται από την προεδρεύουσα χώρα και είθισται να είναι συναντήσεις στρογγυλής τραπέζης, όπου όλα τα θέματα τίθενται για συζήτηση με τη σειρά, με την παρουσία όλων των εκπροσώπων και των εμπειρογνωμόνων των χωρών.

Η Ελλάδα άσκησε την Προεδρία της ΠΑΙ κατά τα διαστήματα 2008-2009 και 2016-2017.

Η Ελληνική Προεδρία του 2008 συνέπεσε χρονικά με την έναρξη της λειτουργίας της Μόνιμης Γραμματείας της Πρωτοβουλίας που έχει αναλάβει η Ιταλία. Η Μόνιμη Γραμματεία εδρεύει στην Ανκόνα και τα εγκαίνια έγιναν 19 Ιουνίου 2008.

Διοργανώθηκαν δύο (2) Στρογγυλές Τράπεζες για τη Συνεργασία για την Πυροπροστασία. Η 1η Συνάντηση έλαβε χώρα στις 20 Ιουνίου 2008 στην Ανκόνα και η 2η συνάντηση έλαβε χώρα στην Αθήνα στις 5 Μαρτίου 2009. Τις εργασίες των συναντήσεων ανέλαβε η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας.

Το θέμα που συζητήθηκε κατά τις δύο συναντήσεις είχε τίτλο «Όροι και προϋποθέσεις για την ανάπτυξη εναερίων μέσων πυρόσβεσης» / “Terms and preconditions for the deployment of aerial forest firefighting means”.  Πιο συγκεκριμένα το προτεινόμενο πεδίο συνεργασίας ήταν ο καθορισμός των παραμέτρων και πληροφοριών που θα διευκολύνουν την παροχή εναερίων μέσων πυρόσβεσης. Στη δεύτερη συνάντηση συζητήθηκε και το θέμα: “Protection of Tourists in cases of Disasters”

Κατά την Ελληνική Προεδρία του 2016 η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας διοργάνωσε συνάντηση της Στρογγυλής Τράπεζας Περιβάλλον και Πολιτική Προστασία, στην Αθήνα στις 21 Μαρτίου 2017, στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι από τις χώρες μέλη. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης συζητήθηκαν θέματα Πολιτικής Προστασίας, όπως δράσεις πρόληψης και αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών, η αξιοποίηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην ενημέρωση και στην ευαισθητοποίηση του κοινού για τις καταστροφές, καθώς επίσης και για τον Ημερήσιο Χάρτη Πρόβλεψης Πυρκαγιάς που εκδίδει η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας.

Η Πρωτοβουλία Αδριατικής και Ιονίου έχει ενταχθεί στο πλαίσιο της μακροπεριφερειακής στρατηγικής της ΕΕ για την περιοχή Αδριατικής και Ιονίου (EUSAIR), η οποία έχει αναπτυχθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις χώρες της περιοχής της Αδριατικής και του Ιονίου, με σκοπό την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης και ευημερίας, καθώς και την ανάπτυξη συνεργιών επί των θεματικών του βιώσιμου τουρισμού, της ποιότητας του περιβάλλοντος, της προωθημένης διασύνδεσης και της γαλάζιας ανάπτυξης.

Η Ελλάδα θα αναλάβει εκ νέου την Προεδρία κατά τα έτη 2024-2025.

Γραμματεία Πρωτοβουλίας Αδριατικής Ιονίου: http://www.aii-ps.org/

Διαδικασία Συνεργασίας Νοτιοανατολικής Ευρώπης - SEECP

Πρόκειται για ένα φόρουμ συναντήσεων υψηλού επιπέδου, στο πλαίσιο του οποίου πραγματοποιούνται Σύνοδοι Κορυφής, συναντήσεις επιπέδου Υπουργών Εξωτερικών ή άλλων Υπουργείων και φορέων, επί τη βάσει ζητημάτων της επικαιρότητας και ευρύτερου ενδιαφέροντος για την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Στόχος της SEECP είναι η ενίσχυση των σχέσεων καλής γειτονίας μεταξύ των συμμετεχόντων και της περιφερειακής συνεργασίας, με έμφαση στους τομείς της οικονομίας, καθώς και η κατάλληλη προετοιμασία για την ενσωμάτωση στους ευρωατλαντικούς θεσμούς, με συνεργασία σε τομείς όπως το κράτος δικαίου και η ασφάλεια.

Οι πραγματοποιούμενες δράσεις περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων σεμινάρια, επισκέψεις και εργαστήρια (workshops).

Αποτελεί το μόνο όχημα περιφερειακής συνεργασίας στο οποίο μετέχουν όλες οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και το Κόσοβο. Πλην της Ελλάδας, συμμετέχουσες χώρες είναι οι εξής: Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Κόσοβο, Κροατία, Μαυροβούνιο, Μολδαβία, Ρουμανία, Σερβία, Σλοβενία και Τουρκία.

Η Ελλάδα έχει προεδρεύσει στη SEECP κατά τα χρονικά διαστήματα 1997-1998 και 2005-2006, ενώ ανέλαβε την Προεδρία για το διάστημα 2021-2022.

Κατά τη διάρκεια της ως άνω Προεδρίας πραγματοποιήθηκε σειρά δράσεων, με συμμετοχή επιμέρους φορέων.

ΔΡΑΣΕΙΣ:

Στις 12 Απριλίου 2022, στο πλαίσιο της Ελληνικής Προεδρίας του SEECP κατά το διάστημα 2021-2022, το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας σε συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών πραγματοποίησαν σεμινάριο με εκπροσώπους από την Άγκυρα, το Βουκουρέστι, την Πρίστινα, την Ποντγκόριτσα, τα Τίρανα και το Ζάγκρεμπ. Το σεμινάριο επικεντρώθηκε στη συντονισμένη διαχείριση της πανδημίας COVID-19 από την πλευρά της Πολιτικής Προστασίας, την ανταλλαγή πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των συμμετεχόντων, καθώς και στον εντοπισμό συνεργειών.

SEECP (Διαδικασία Συνεργασίας Νοτιοανατολικής Ευρώπης):
https://www.rcc.int/pages/111/south-east-european-cooperation-process--seecp
http://rspcsee.org/en/pages/read/.

Πρωτοβουλία Ετοιμότητας και Πρόληψης Καταστροφών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη - DPPI/SEE

Η ως άνω Πρωτοβουλία αποσκοπεί στην ανάπτυξη μιας συνεκτικής στρατηγικής σε περιφερειακό επίπεδο με αντικείμενο την ετοιμότητα και την πρόληψη των καταστροφών, ενισχύοντας την αμοιβαία συνεργασία, την ανάπτυξη προγραμμάτων και έργων με στόχο την ενίσχυση των ικανοτήτων στους ανωτέρω τομείς σε περιπτώσεις φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών, ενθαρρύνοντας την ανταλλαγή πληροφοριών, αντληθέντων διδαγμάτων και καλών πρακτικών.

Στο πλαίσιο του DPPI/SEE πραγματοποιούνται τακτικές περιφερειακές συναντήσεις όπου συζητούνται θέματα συναφούς θεματολογίας.

Υφίσταται Μνημόνιο Συνεργασίας των χωρών του DPPI-SEE (Memorandum of Understanding on the Institutional Framework of the DPPI SEE), το οποίο δεν έχει υπογραφεί από την Ελλάδα.

Συμμετέχουσες χώρες είναι οι εξής: Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Κροατία, Μαυροβούνιο, Ρουμανία, Σερβία, Σλοβενία και Τουρκία.

Υφίσταται ενδεχόμενο συμμετοχής της Ελλάδας σε μελλοντικές δράσεις της DPPI/SEE, σε πλαίσιο που θα καθοριστεί σε μεταγενέστερο χρόνο.

DPPI/SEE (Πρωτοβουλία Ετοιμότητας και Πρόληψης Καταστροφών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη: http://www.dppi.info/

https://civilprotection.gov.gr/diethnis-synergasia/perifereiakoi-organismoi